Η επίδραση της ετερόπλευρης άσκησης στη δυσκίνητη ωμοπλάτη αθλητών με δραστηριότητες πάνω από το ύψος του ώμου

Abstract

Introduction: Volleyball athletes demonstrate the highest rates of Scapular Dyskinesis (30%) because most of their activities take place above shoulder height. The functional requirements of volleyball during jumping activities are of a particularly high standard, in terms of the kinetic recruitment of the cooperation of the shoulder with the kinetic chain of the whole body. Kinetic Chain Approach (KCA) exercises involving the lower and upper extremities have been of great research interest, as they are claimed to improve motor control and scapular mobility, improving symmetry and enhancing athletes' performance in jumping activities. Also, Cross Education (CE) with the combined use of mirror therapy as a complementary intervention model, can enhance the results of the KCA. The aim of this study was to examine the effects of CE with the use of a mirror (Mirror Cross Education-MCE) between three groups (two experimental and one control) of professional volleyball athletes with a Scapular Dyskinesis (SD), a) on the symmetry of the scapulae, b) in the dynamic balance of the upper and lower extremities through functional balance tests and c) in the throwing performance. Methods: Thirty-nine (39) asymptomatic professional volleyball players aged 18-30 (21.94 ± 3.6) were randomly divided into 3 groups of 13 athletes, 2 experimental and 1 control. All of the athletes were in-season and followed the same training program. The first experimental group, the Mirror-Cross-Education (MCE), followed an exercise program with recruitment of the kinetic chain (upper-lower) and combined CE using mirrors, in which the mirrors allowed the athletes to receive visual feedback from the opposite non-dyskinetic side during the execution of the exercises. The second experimental group, Kinetic-Chain-Approach (KCA), followed the program of the kinetic chain recruitment without the combined use of mirrors, while the third group was defined as the control group. The athletes in the control group continued their training activities normally without any additional intervention. The athletes were evaluated in two phases, before and after the end of 6 weeks, where the experimental interventions lasted. Specifically, the asymmetries of the scapulae in cm were evaluated using a special tool (calliper) and the balance of the upper and lower extremities with the Y-Balance and the Upper-Quarter Y-Balance. Before and after the start of the intervention exercises, the throwing accuracy, speed and throwing force were measured by combined measurement of the Ground Reaction Forces (GRF) of the posterior lower leg (drive leg) to evaluate the performance of the kinetic chain. Statistical analysis was performed using Two-way Mixed ANOVA in terms of time (comparison before and after the intervention), between the 3 groups (KCA, MCE, control group) and their interactions (time X group) for each dependent variable. The level of statistical significance was set at 5% (p = 0.05). Results: The results showed statistically significant differences, improving the symmetry of the scapulae after the intervention (KCA and MCE) in both experimental groups (p = 0.001). The results of the Y-Balance and the Upper Quarter Y-Balance showed statistically significant improvements in both experimental groups after 6 weeks of intervention (p <0.05), while in the control group there was no statistically significant improvement (p> 0.05). After 6 weeks of intervention, the MCE and KCA groups showed a statistically significant improvement in throwing accuracy (p <0.01) and throwing speed (p <0.01) compared to the control group (p> 0.05). Throwing strength increased statistically significantly in the MCE group (p = 0.01) after 6 weeks of intervention, while compared to the KCA and control groups they remained without a statistically significant increase (p> 0.05). GRF remained without a statistically significant increase (p> 0.05) before and after intervention in all groups. Conclusions: This study suggests that the addition of Mirror-Cross-Education in a Kinetic-Chain-Approach programme enhances energy transfer throughout the distal and proximal segments, thus improving kinetic chain recruitment, scapular posture and the functional balance of volleyball athletes and potentially preventing shoulder pathology. Future studies should aim to examine the effects of MCE on the in-season risk of injury, with prospective cohort studies in a similar population.

Εισαγωγή: Οι αθλητές πετοσφαίρισης εμφανίζουν τα υψηλότερα ποσοστά Δυσκίνητης Ωμοπλάτης (30%) διότι το μεγαλύτερο μέρος των δραστηριοτήτων τους πραγματοποιείται πάνω από το ύψος του ώμου. Οι λειτουργικές απαιτήσεις της πετοσφαίρισης κατά τις ριπτικές δραστηριότητες είναι ιδιαίτερα υψηλού επιπέδου, ως προς την κινητική επιστράτευση της συνεργασίας της ωμοπλάτης με την κινητική αλυσίδα ολοκλήρου του σώματος. Οι ασκήσεις επιστράτευσης της κινητικής αλυσίδας (Kinetic Chain Approach-KCA) που εμπλέκουν τα κάτω και άνω άκρα έχουν παρουσιάσει μεγάλο ερευνητικό ενδιαφέρον, καθώς υποστηρίζεται πως βελτιώνουν τον κινητικό έλεγχο και την κινηματική της ωμοπλάτης, βελτιώνοντας την συμμετρία της και ενισχύοντας την απόδοση των αθλητών σε ριπτικές δραστηριότητες. Επίσης, η Ετερόπλευρη Άσκηση (ΕΑ) με την συνδυαστική χρήση του mirror therapy ως συμπληρωματικού μοντέλου παρέμβασης, μπορεί να ενισχύσει τα αποτελέσματα των ασκήσεων επιστράτευσης της κινητικής αλυσίδας. Ο στόχος της συγκεκριμένης μελέτης ήταν να εξεταστεί η επίδραση της ετερόπλευρης άσκησης με την συνδυαστική χρήση καθρέπτη (Mirror Cross Education-MCE) ανάμεσα σε τρεις ομάδες (δύο πειραματικές και μια ελέγχου) επαγγελματιών πετοσφαίρισης με Δυσκίνητη Ωμοπλάτη (ΔΩ), α) στην συμμετρία των ωμοπλατών, β) στην δυναμική ισορροπία του άνω και κάτω κορμού μέσω λειτουργικών δοκιμασιών ισορροπίας και γ) στην ριπτική απόδοση. Μέθοδος: Τριάντα εννέα (39) ασυμπτωματικοί επαγγελματίες αθλητές πετοσφαίρισης ηλικίας 18-30 ετών (21,94±3,6) διαχωρίστηκαν τυχαία σε 3 ομάδες 13 αθλητών, 2 πειραματικές και 1 ελέγχου. Οι αθλητές βρίσκονταν σε αγωνιστική περίοδο και ακολουθούσαν όλοι το ίδιο προπονητικό πρόγραμμα. Η πρώτη πειραματική ομάδα, η Mirror-Cross-Education (MCE), ακολουθήσε ένα πρόγραμμα άσκησης με επιστράτευση της κινητικής αλυσίδας (άνω-κάτω κορμού) και συνδυαστικά ΕΑ με την χρήση καθρεφτών, στην οποία οι καθρέφτες επέτρεπαν στους αθλητές να λαμβάνουν οπτική ανατροφοδότηση από την αντίθετη μη-δυσκίνητη ωμοπλάτη κατά την εκτέλεση των ασκήσεων. Η δεύτερη πειραματική ομάδα, η Kinetic-Chain-Approach (KCA), ακολουθήσε το πρόγραμμα επιστράτευσης της κινητικής αλυσίδας χωρίς την συνδυαστική χρήση καθρεφτών, ενώ η τρίτη ομάδα ορίστηκε ως η ομάδα ελέγχου. Οι αθλητές στην ομάδα ελέγχου συνέχισαν κανονικά τις προπονητικές τους δραστηριότητες χωρίς κάποια επιπλέον παρέμβαση. Οι αθλητές αξιολογήθηκαν σε δύο φάσεις, πριν και μετά το πέρας των 6 εβδομάδων, όπου και διήρκησαν οι πειραματικές παρεμβάσεις. Συγκεκριμένα αξιολογήθηκαν, οι ασσυμετρίες των ωμοπλατών σε cm με τη χρήση ειδικού εργαλείου (calliper) και η ισορροπία του άνω και κάτω κορμού με το Υ-Balance και το Upper-Quarter Y-Balance. Πριν και μετά την έναρξη των ασκήσεων παρέμβασης, μετρήθηκε η ριπτική ακρίβεια, η ταχύτητα και η δύναμη ρίψης με συνδυαστική μέτρηση των δυνάμεων αντίδρασης (Ground Reaction Force-GRF) κατά την ριπτική δοκιμασία του πίσω κάτω άκρου (drive leg) για την αξιολόγηση της απόδοσης της κινητικής αλυσίδας. Η στατιστική ανάλυση πραγματοποιήθηκε με την χρήση του Two-way Mixed ANOVA ως προς τον χρόνο (σύγκριση πριν και μετά την παρέμβαση), μεταξύ των 3 ομάδων (KCA, MCE, ομάδα ελέγχου) και των αλληλεπιδράσεων τους (χρόνος Χ ομάδα) για κάθε εξαρτημένη μεταβλητή. Το επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας ορίστηκε στο 5% (p = 0.05). Αποτελέσματα: Τα αποτελέσματα εμφάνισαν στατιστικά σημαντικές διαφορές, βελτιώνοντάς τη συμμετρία των ωμοπλατών μετά την παρέμβαση (KCA και MCE) και στις δύο πειραματικές ομάδες (p=0.001). Τα αποτελέσματα των Y-Balance και Upper Quarter Y-Balance έδειξαν στατιστικά σημαντική βελτίωση και στις δύο πειραματικές ομάδες μετά τις 6 εβδομάδες παρέμβασης (p<0.05), ενώ στην ομάδα ελέγχου δεν υπήρξε στατιστικά σημαντική βελτίωση (p>0.05). Μετά τις 6 εβδομάδες παρέμβασης, οι ομάδες MCE και KCA εμφάνισαν στατιστικά σημαντική βελτίωση στην ριπτική ακρίβεια (p<0.01) και την ριπτική ταχύτητα (p<0.01) σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου (p>0.05). Η ριπτική δύναμη αυξήθηκε στατιστικά σημαντικά στην ομάδα MCE (p=0.01) μετά τις 6 εβδομάδες παρέμβασης, όπου συγκριτικά με τις ομάδες KCA και την ομάδα ελέγχου παρέμειναν χωρίς στατιστικά σημαντική αύξηση (p>0.05). Οι GRF παρέμειναν χωρίς στατιστικά σημαντική αύξηση (p>0.05) πριν και μετά την παρέμβαση σε όλες τις ομάδες. Συμπεράσματα: Συνεπώς, η συγκεκριμένη μελέτη έδειξε στατιστικά σημαντικά αποτελέσματα στην ενίσχυση της λειτουργίας της κινητικής αλυσίδας(άνω-κάτω κορμού) από την παρέμβαση με MCE και KCA, βελτιώνοντας την ριπτική απόδοση, την συμμετρία των ωμοπλατών και την λειτουργική ισορροπία των αθλητών πετοσφαίρισης. Μελλοντικές μελέτες προτείνεται να εξετάσουν την επίδραση του MCE στον κίνδυνο τραυματισμού με προοπτικές μελέτες παρακολούθησης σε αθλητές με δραστηριότητες πάνω από το ύψος του ώμου.