Συσχέτιση των επιπέδων της πρωτεΐνης a-Klotho με το βαθμό επασβέστωσης της αορτικής βαλβίδας και των στεφανιαίων αγγείων σε ασθενείς με χρόνια νεφρική ανεπάρκεια

Abstract

Our study was a cross-sectional observational study with 60 enrolled patients with chronic kidney disease (CKD) stage III and stage V evenly distributed between the two groups. We explored the association between the levels of a-klotho and the calcification of the coronary arteries and the aortic valve. Serum levels of a-klotho were statistically significantly lower in the CKD stage V on hemodialysis sub-group compared with the CKD stage III sub-group. No difference was found in the severity of vascular calcification of the coronary arteries and the aortic valve between the two groups. In multivariate regression analysis calcitonin, parathyroid hormone and phosphorus levels were associated with serum concentration of a-klotho while hyperlipidemia was the only factor associated with calcification of the coronary arteries. No variable was identified as associated factor for calcification of the aortic valve. In summary, no association between the levels of a-klotho protein and the severity of calcification of the coronary arteries and the aortic valve was identified in our study population. This study confirms previous studies where a-klotho levels decrease with the progression of CKD severity. Furthermore, multivariate analysis confirmed associated factors of a-klotho levels and vascular calcification as previously documented in other studies. A-klotho has a pivotal role in the regulation and homeostasis of minerals and therefore, is part of the regulatory factors of the levels of calcium and phosphorus, among others like parathyroid hormone (regulates levels of calcium and phosphorus) and calcitonin (regulates calcium levels) which were identified as associated factors for the levels of a-klotho. By contrast, no significant difference in the level of calcification in the coronary arteries and the aortic valve was identified between the two study groups. A potential explanation for this finding is that the majority of the patients enrolled in our study sub-group CKD stage III were actually in stage IIIb (73% of this group) and hence, the severity of CKD was closer to the more advanced stages of CKD stage IV and V implying possible advanced vascular calcification as a consequence. Therefore, the size of the studied population possibly has been small to depict statistically significant differences. Our study has some limitations. This was a cross-sectional study and as such can not identify the temporal progression of calcification which may have been different between the two study groups and may be a point to be evaluated in future studies. Furthermore, as a cross-sectional observational study can not infer causality which is an inherent limitation of studies of this sort. One other limitation of our study is that all participants were of Caucasian race and therefore our findings can not be extrapolated to patients of different race. In conclusion, in our study we confirmed that the levels of serum a-klotho decrease as the severity of CKD progresses and that there is at least moderate vascular calcification in the coronary arteries and aortic valve in patients with CKD stage III and CKD stage V on hemodialysis however, with no significant difference between the two groups.

Στην προκειμένη μελέτη παρατήρησης στην οποία συμπεριλήφθηκαν 60 ασθενείς με ΧΝΑ παρουσιάζουμε τη συσχέτιση μεταξύ των επιπέδων α-klotho και της επασβέστωσης στα στεφανιαία αγγεία και την αορτική βαλβίδα. Βρέθηκε πως τα επίπεδα της πρωτεΐνης α-klotho ήταν στατιστικώς σημαντικά χαμηλότερα στην υποομάδα ασθενών με ΧΝΑ σταδίου V συγκριτικά με την υποομάδα ασθενών με ΧΝΑ σταδίου III στον πληθυσμό που μελετήθηκε. Αντιθέτως, δεν παρατηρήθηκε διαφορά μεταξύ των δυο υποομάδων ως προς το βαθμό επασβέστωσης των στεφανιαίων αγγείων και της αορτικής βαλβίδας. Η καλσιτονίνη ορού, η παραθορμόνη και τα επίπεδα φωσφόρου αναγνωρίστηκαν ως προβλεπτικοί παράγοντες των επιπέδων της α-klotho ενώ για τον βαθμό επασβέστωσης των στεφανιαίων αγγείων η μόνη μεταβλητή που αναγνωρίστηκε ως προβλεπτικός παράγων ήταν η παρουσία υπερλιπιδαιμίας στο ιστορικό του ασθενούς. Καμία μεταβλητή δεν αναγνωρίστηκε ως προβλεπτικός παράγων για το βαθμό επασβέστωσης της αορτικής βαλβίδας. Συνολικά, δεν βρέθηκε συσχέτιση μεταξύ των επιπέδων της πρωτεΐνης α-klotho και του βαθμού επασβέστωσης στα στεφανιαία αγγεία και την αορτική βαλβίδα στον πληθυσμό που μελετήσαμε. Αυτή η μελέτη επιβεβαιώνει παρατηρήσεις από προηγούμενες μελέτες πως η συγκέντρωση της α-klotho μειώνεται όσο προχωρά η νεφρική δυσλειτουργία. Επιπλέον, ως προβλεπτικοί παράγοντες αναδείχθηκαν μεταβλητές που έχουν περιγραφεί από προηγούμενες μελέτες. Η α-klotho φαίνεται να κατέχει κεντρικό ρυθμιστικό ρόλο στην ομοιοστασία των μεταλλικών στοιχείων στον ανθρώπινο οργανισμό κι επομένως, δεν αποτελεί έκπληξη πως τα επίπεδα φωσφόρου (μεταλλικό στοιχείο η συγκέντρωση του οποίου αποτελεί το αποτέλεσμα του πολύπλοκου μηχανισμού ρύθμισης των επιπέδων του), η παραθορμόνη (ορμόνη που αποτελεί ρυθμιστικό μηχανισμό για τα επίπεδα ασβεστίου και φωσφόρου) και η καλσιτονίνη (ορμόνη που αποτελεί ρυθμιστικό παράγοντα για τα επίπεδα ασβεστίου) αναδείχθηκαν ως προβλεπτικοί παράγοντες για τα επίπεδα της πρωτεΐνης α-Klotho στον ορό των ασθενών. Αντιθέτως, δεν αναδείχθηκε στατιστικώς σημαντική διαφορά μεταξύ των ασθενών των δυο υποομάδων ως προς το βαθμό επασβέστωσης τόσο στα στεφανιαία αγγεία όσο και την αορτική βαλβίδα. Μια πιθανή εξήγηση γι’ αυτή την παρατήρηση είναι πως η πλειονότητα των ασθενών στην υποομάδα με ΧΝΑ σταδίου III βρίσκονταν σε κλάση IIIb και επομένως επιβάρυνση της νεφρικής λειτουργίας μέσου προς σοβαρού βαθμού σε αντίθεση με ασθενείς μα ΧΝΑ σταδίου IIIa οι οποίοι αποτελούσαν μόνο το 27% της δεύτερης υποομάδας και οι οποίοι παρουσιάζουν ηπίου προς μετρίου βαθμού επιβάρυνση της νεφρικής λειτουργίας. Επομένως, η βαρύτητα της νεφρικής δυσλειτουργίας στην δεύτερη υποομάδα ασθενών ήταν πλησιέστερα σε ΧΝΑ σταδίου IV η οποία είναι προτελικού σταδίου. Ενδεχομένως λοιπόν, το μέγεθος του δείγματος να ήταν τέτοιο ώστε να μην επέτρεπε την ανάδειξη στατιστικώς σημαντικής διαφοράς. Εξάλλου, η δομή της συγκεκριμένης μελέτης είναι αυτή μιας συγχρονικής μελέτης παρατήρησης κι επομένως η χρονική εξέλιξη του βαθμού επασβέστωσης να είναι διαφορετική μεταξύ των δυο υποομάδων, κάτι το οποίο δεν θα μπορούσε να παρατηρηθεί από τη συγκεκριμένη μελέτη αλλά θα ήταν ενδιαφέρον να διερευνηθεί περαιτέρω σε μελλοντικές μελέτες. Επιπλέον, το σύνολο των συμμετεχόντων ήταν λευκής φυλής κι επομένως τα συμπεράσματα της μελέτης αυτής δεν μπορούν να προεκταθούν με ασφάλεια σε ασθενείς διαφορετικής φυλής. Εν κατακλείδι, με την εν λόγω μελέτη παρατηρήσαμε ότι τα επίπεδα της πρωτεΐνης α-klotho μειώνονται όσο χειρότερη είναι η νεφρική λειτουργία ενώ δεν βρέθηκε συσχέτιση μεταξύ των επιπέδων αυτής με το βαθμό επασβέστωσης των στεφανιαίων αγγείων και της αορτικής βαλβίδας σε ασθενείς με χρόνια νεφρική ανεπάρκεια.